🌿 Çocuk Hakları Sözleşmesi, Oyun Terapisi ve Çocuk Psikolojisi: Çocukların Dünyasına Hak Odaklı Bir Bakış

Çocuk Hakları Sözleşmesi, çoğu zaman bir metin olarak görülür; oysa aslında bir çocuğun dünyasını anlamanın, ona yaklaşmanın ve onu büyütmenin en temel kılavuzudur. Çocuğun üstün yararı, mahremiyeti, güvenliği, gelişim hakkı… Bunların hepsi, günlük yaşamda ve terapötik süreçlerde doğrudan karşımıza çıkan maddelerdir.

Peki bu maddeler yalnızca hukukçuların mı işine yarar? Hayır. Bir çocuğun oyununu anlamaya çalışan her ebeveyn, her öğretmen ve her terapist için bu maddeler psikolojik bir çerçeve sunar.

⭐ Çocuk Hakları ve Çocuk Psikolojisi Arasındaki Temel Bağ

Bir çocuk için hak demek; güven, saygı, mahremiyet ve duygu güvenliği demektir. Psikolojide “çocuğun üstün yararı” ilkesi, aslında Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin de temel taşıdır. Çocuğun fiziksel, duygusal ve zihinsel olarak güvende olması; sağlıklı bir gelişimin ilk şartıdır.

Bu nedenle çocuk hakları = psikolojik ihtiyaçlar

• Güvenli bağlanma

• Kendini ifade edebilme

• Özgüven gelişimi

• Duygu düzenleme becerileri

• Travmadan korunma

• Sağlıklı aile ilişkileri

  
  

Tüm bunlar hukuki bir hak olduğu kadar psikolojik bir gerekliliktir.

🧸 "Görüşünü İfade Etme Hakkı" Oyun Terapisinin Temeli

Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 12. maddesi, çocuğun kendisini ilgilendiren konularda görüş bildirme hakkını vurgular. Peki çocuk görüşünü nasıl belirtir?

Oyunla.

Çocuk psikolojisinde oyun, çocuğun dili; oyuncaklar ise kelimeleridir. Oyun terapisi, çocuğun duygularını ifade etmesi, korkularını dönüştürmesi ve içsel çatışmalarını iyileştirmesi için özel bir alan sağlar.

Bu nedenle:

✔ Oyun = Çocuğun kendini ifade hakkı

✔ Oyun terapisi = Bu hakkın profesyonel olarak korunması

🛡️ Şiddetten ve Travmadan Korunma Hakkı: Terapide Güvenli Alanın Önemi

Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 19. maddesi çocukların her türlü şiddetten korunmasını zorunlu kılar. Çocuk psikolojisinde bu maddenin karşılığı: Güvenli terapötik ilişki.

Oyun terapisi odası:

• Yargılamayan,

• Utandırmayan,

• Etiketlemeyen,

• Korkutmayan,

• Baskı kurmayan,

• Şiddetin bıraktığı izlerin iyileştirildiği

bir alandır.

Travma çalışmaları, kaygı bozuklukları, davranış problemleri ve uyum sorunlarında güvenli alanın varlığı çocuğun iyileşmesinin temel şartıdır.

🌱 Oyun Hakkı: Gelişimin ve Terapötik İyileşmenin Doğal Kaynağı

31.maddeye göre her çocuğun “oyun oynama hakkı” vardır. Bu yalnızca eğlence değil, çocuğun sağlıklı gelişimi için temel bir ihtiyaçtır. Çünkü:

• Oyun, çocuğun kendini düzenleme aracıdır.

• Oyun, çocuğun travmayı işleme yoludur.

• Oyun, sosyal becerilerin geliştiği doğal bir eğitim sahasıdır.

• Oyun, çocuğun özgüven kazanmasını sağlar.

  
  

Bu nedenle oyun terapisi, hak temelli bir yaklaşımla çalışır. Çocuğun oyun hakkı terapinin merkezine alınır.

👨‍👩‍👧 Aile İlişkileri ve Bağlanma: Sözleşmenin 9. Maddesi ile Terapötik Süreç

Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 9. maddesi “aile birliğinin korunması” ilkesini taşır. Oyun terapisi, çocuğu sadece bireysel olarak ele almaz; ebeveyni sürece dahil eder.

Çünkü:

• Çocuğun davranışı ailenin dinamiklerinden etkilenir.

• Bağlanma ilişkisi çocuğun temel güven duygusunu belirler.

• Ev içi iletişim, çocuğun ruhsal gelişiminin önemli bir göstergesidir.

Bu nedenle aile görüşmeleri, ebeveyn danışmanlığı ve ev içi düzenlemeler terapötik sürecin ayrılmaz bir parçasıdır.

🔒 Mahremiyet Hakkı: Terapinin En Kıymetli Taşı

Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 16. maddesi “özel hayatın korunması” ilkesini içerir. Oyun terapisinde ise mahremiyet; çocuğun açılması ve güven ilişkisi kurması için temel bir ilkedir.

Çocuğun çizdiği bir resim, oynadığı bir oyun, anlattığı bir hikâye onun duygusal mahremiyetidir. Bu nedenle terapist çocuğun özel alanını koruyarak ilerler.

🌟Çocuk Haklarını Bilmek, Çocuğu Anlamanın En Temel Yoludur

Çocuk Hakları Sözleşmesi, çocukların yalnızca fiziksel değil, duygusal ve psikolojik ihtiyaçlarını da korur. Oyun terapisi ise bu hakları terapötik ortamda görünür kılar.

Çocuk haklarını bilmek:

✔ Çocuğu anlamak

✔ Duygularını ciddiye almak

✔ Gelişimini desteklemek

✔ Sağlıklı bağ kurmak

✔ Travmayı önlemek ve iyileştirmek demektir.

Bu nedenle çocuk hakları, çocuk psikolojisinin tam kalbinde yer alır. 🌿🧸✨